Zdania względne określające

Tak jak wskazuje nazwa, zdania względne określające dostarczają informacji niezbędnych do rozpoznania lub opisania konkretnej osoby lub rzeczy, o której mówimy. Zastanówmy się nad następującym przykładem: Dogs that like cats are very unusual. Wiemy, że jest wiele psów na świecie, ale w tym zdaniu mówimy wyłącznie o psach, które lubią koty i to właśnie zdanie względne określające dostarcza nam tej informacji. Jeżeli usunęlibyśmy zdanie względne ze zdania złożonego, to nadal byłoby gramatycznie poprawne, ale znaczenie uległoby widocznej zmianie.

Sprawdź swoją wiedzę

Zdania złożone określające składają się z zaimka względnego, który możemy pominąć, czasownika oraz innych elementów nieobowiązkowych, takich jak podmiot czy dopełnienie. Nie używamy przecinków, aby oddzielić zdanie względne określające od reszty zdania złożonego. Jednakże przecinków i nawiasów używamy do oddzielenia zdań względnych nieokreślających od reszty zdania złożonego.

Przykłady
  • Children who hate chocolate are uncommon.
  • They live in a house whose roof is full of holes.
  • An elephant is an animal that lives in hot countries.
  • Let's go to a country where the sun always shines.
  • The reason why I came here today is not important.

Zaimki względne

Następujące zaimki względne występują w zdaniach względnych określających. Te zaimki względne pojawiają się na początku zdania względnego określającego i odnoszą się do rzeczownika występującego wcześniej w zdaniu złożonym.

  Osoba Rzecz Miejsce Czas Powód
Podmiot who/that which/that      
Dopełnienie who/whom/that which/that where when why
Zaimek dzierżawczy whose whose      
Zastosowanie „that” w języku mówionym

Zaimki who, whom i which często zastępuje się zaimkiem that w języku mówionym. Zaimek whom ma charakter bardziej formalny i zazwyczaj występuje w języku pisanym. Zamiast whom, możemy użyć who lub that, albo możemy też zupełnie pominąć zaimek. Poniższe przykłady obrazują powszechne zastosowanie zdań względnych określających (pogrubione). Zaimek, którego użylibyśmy w języku formalnym zamiast that ujęty jest w nawiasach.

Przykłady
  • The dish that I ordered was delicious. (which)
  • The man that came with her has already left. (who)
  • The doctor that I was hoping to see wasn't on duty. (whom)
Obowiązkowy i nieobowiązkowy zaimek względny

Możemy pominąć zaimek względny jeśli pełni funkcję dopełnienia w zdaniu. Kiedy zaimek względny pełni funkcję podmiotu w zdaniu, wtedy nie może być pominięty. Zwykle możemy rozpoznać, kiedy zaimek względny pełni funkcję dopełnienia w zdaniu, ponieważ występuje po nim kolejny podmiot + czasownik. W poniższym przykładzie, w pierwszym zdaniu, zaimek względny nie może być pominięty, ponieważ pełni funkcję podmiotu zdania względnego („the woman spoke”). W drugim zdaniu, zaimek można pominąć, ponieważ „the woman” pełni funkcję dopełnienia czasownika „loved”.

Rzeczownik, podmiot zdania głównego Zaimek względny Czasownik + pozostała część zdania względnego Czasownik + pozostała część zdania głównego
The woman that spoke at the meeting was very knowledgeable.
The woman (that) the man loved was living in New York.
Inne zastosowania „that”

That stosuje się często, aby wprowadzić zdania względne określające, które występują po wyrazach something, anything, everything, nothing, all lub po przymiotniku w stopniu najwyższym. Możemy pominąć that, kiedy nie pełni funkcji podmiotu w zdaniu.

Przykłady
  • There's something (that) you should know.
  • It was the best film (that) I've ever seen.
  • Do you have anything that will help my throat?
  • Everything (that) you say seems silly to me.
  • Nothing (that) anyone does can replace my lost bag.
  • I'm sorry, but that is all (that) I saw.
Sprawdź swoją wiedzę